16 augustus 2016 Lap & Hofmans Advocaten

Yuri’s vorderingen gejureerd!

Afgelopen nacht had Yuri van Gelder met een turnoefening om door een ringetje te halen een gooi willen doen naar een olympische medaille. In plaats daarvan kwam het door zijn nachtelijke gedrag tot een vroegtijdig ‘return to home’. Op de dag van de olympische finale ringen volgde de onderbouwing van het ‘juryoordeel’ van de rechtbank Gelderland, waarin de vorderingen van van Gelder werden afgewezen. Maar hoe heeft de rechtbank de moeilijkheidsgraad en de uitvoering van deze strijd nu eigenlijk beoordeeld? En aan welke spelregels moest de rechtbank zich hierbij houden?

Het geschil

Van Gelder is van mening dat NOC NSF hem niet uit had mogen sluiten van deelname aan de Olympische Spelen en heeft dan ook gevorderd dat de rechter NOC NSF zou bevelen om er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat van Gelder alsnog deel kan nemen aan de olympische finale.
Op basis van hetgeen door partijen in de procedure naar voren wordt gebracht stelt de rechtbank de rechtsverhouding tussen partijen en de feiten vast. In deze procedure is vooral de tussen partijen gesloten overeenkomst als het gedrag van Gelder van belang geacht. Aan de hand hiervan wordt vervolgens de (juridische) beoordeling gegeven.

Overeenkomst

Tussen NOC-NSF en van Gelder is de topsportersovereenkomst Olympische Spelen Rio 2016 NOC-NSF gesloten. Hierin staat onder meer opgenomen dat van Gelder zich zoveel als mogelijk in dient te spannen om maximale sportieve prestaties te leveren zowel ter voorbereiding op als tijdens de Olympische Spelen. Hiertoe dient hij volledig en toegewijd en met een optimale sportieve inzet uitvoering te geven aan het programma. Met het programma wordt in deze overeenkomst bedoeld het door de turnbond, na overleg met NOC NSF, met het oog op de kwalificatie voor en deelname aan de Olympische Spelen, voor van Gelder goedgekeurde trainings- en wedstrijdprogramma.

Daarnaast is in deze overeenkomst bepaald dat van Gelder zich op een zodanige wijze dient te gedragen als van een goed lid van TeamNL (Rio 2016) verwacht mag worden, zowel tijdens de sportbeoefening als daarbuiten.

Tot slot is hier van belang dat overeengekomen is dat bij niet-naleving van de in de overeenkomst opgenomen verplichtingen NOC NSF van Gelder uit kan sluiten van deelname aan de Olympische Spelen.

Gedrag van Gelder

In de gevoerde procedure is wat betreft het gedrag van van Gelder voor de rechter vast komen te staan dat van Gelder na de kwalificatiewedstrijd rond 19.00 uur het Olympisch dorp heeft verlaten en daar, nadat hij die avond meerdere glazen alcohol heeft gedronken, rond 05.00 uur is teruggekeerd. Daarnaast erkennen partijen dat tussen van Gelder en zijn coach die avond een whatsapp –gesprek is gevoerd waarin onder meer wordt gezegd dat van Gelder niet moet drinken, hij op tijd thuis moet zijn en de volgende dag een training gepland staat. Wat betreft de mededeling van de training geeft van Gelder aan dat hij dat whatsappje niet meer gelezen heeft. Tot slot is vast komen te staan dat van Gelder de volgende dag om 15.00 uur is opgestaan en de geplande training van 09.30 uur niet heeft bijgewoond.

(Juridische) beoordeling

Aan de hand van de tussen partijen gesloten overeenkomst en de feiten die vast zijn komen te staan dient de rechter een juridische beoordeling te geven over de vordering. In een dergelijke kwestie dient de rechter vast te stellen of sprake is van niet-naleving van de verplichtingen die op een contractspartij rusten en vervolgens of de bestreden beslissing genomen had kunnen en mogen worden.

Terughoudendheid rechter

Partijen – in dit geval dus NOC NSF en van Gelder – hebben de vrijheid om een overeenkomst op die wijze en met die inhoud op te stellen die zij wensen. Zij kunnen dus vrij bepalen wat ieders rechten en verplichtingen zijn en wat de sancties zijn bij niet naleving van de overeenkomst. Hierbij geldt wel dat de inhoud van de overeenkomst niet in strijd mag zijn met dwingend recht (regels waar niet van afgeweken mag worden), de openbare orde of de goede zeden.

Vast staat dat in de overeenkomst tussen NOC NSF en van Gelder is opgenomen dat bij niet-naleving van de verplichtingen uit de overeenkomst NOC NSF bevoegd is om een dergelijk besluit tot uitsluiting van verdere deelname aan de Olympische Spelen te nemen. Of en welke sanctie bij niet-naleving van de verplichtingen nodig wordt geacht, moet in beginsel aan het oordeel van NOC NSF worden overgelaten.

In dit geval is het dan ook niet aan de rechter om te bepalen of een maatregel nodig was en welke maatregel dit dan zou moeten zijn. De rechter dient slechts te bezien of NOC NSF in de gegeven omstandigheden in redelijk tot de genomen maatregel heeft kunnen komen. Mede gezien de contractsvrijheid dient de rechter zich hierbij aanmerkelijk terughoudend op te stellen. Op grond van de wettelijke bepalingen is enkel plaats voor ingrijpen van de rechter als het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn dat in dit geval van Gelder aan het besluit van NOC NSF gebonden zou zijn.

Niet naleving verplichtingen?

Bij de beoordeling of sprake is van niet-naleving van de verplichtingen die op van Gelder rusten op grond van de gesloten overeenkomst, kijkt de rechter naar een tweetal bepalingen uit de overeenkomst. Enerzijds de bepaling dat van Gelder zich in dient te spannen om maximale sportieve prestaties te leveren en daartoe volledig, toegewijd en met optimale sportieve inzet uitvoering aan het programma geeft en anderzijds dat van Gelder zich dient te gedragen op een zodanige wijze als van een goed lid van TeamNL verwacht mag worden.

Op basis van de verklaringen omtrent wat verschillende personen hebben waargenomen oordeelt de rechter dat het ervoor moet worden gehouden dat van Gelder ‘die nacht behoorlijk is doorgezakt.’

Volledig en toegewijd?

Dat van Gelder niet op de bewuste training is verschenen levert volgens de rechter onmiskenbaar een tekortkoming op in de nakoming van zijn verplichting zich in te spannen om maximale sportieve prestaties te leveren en daartoe volledig, toegewijd en met optimale inzet uitvoering te geven aan het programma. Dat van Gelder niet op de hoogte was van de training acht de rechter niet aannemelijk. Daarbij overweegt de rechter voorts dat van Gelder als loyale en toegewijde olympiër in de aanloop naar de finale op de hoogte behoorde te zijn van die training, net als alle andere turners.

Goed lid TeamNL

Bij de beoordeling of de bepaling waarin staat dat van Gelder zich als goed lid van TeamNL dient te gedragen van toepassing was op het handelen van Gelder ontstond meer (juridische) discussie.

Zo voerde van Gelder aan dat die bepaling enkel zag op de periode van voorbereiding en niet op de periode van deelneming aan de Olympische Spelen. Naast de woordelijke uitleg van een bepaling dient een rechter ook te kijken naar wat partijen in redelijkheid hebben bedoeld met een bepaalde bepaling en wat partijen op grond van die bepaling van elkaar mochten en konden verwachten, de zogeheten redelijke contractsuitleg. Mede vanuit dat oogpunt heeft de rechter geoordeeld dat het bepaalde in redelijkheid niet anders kan worden begrepen dan dat dit ook geldt voor de periode van deelneming aan de Spelen.

De volgende vraag die speelde was wat verstaan moet worden onder ‘gedrag op zodanige wijze als van een goed teamlid mag worden verwacht’ dan inhoudt. Bij dergelijke termen is het raadzaam dit gedrag nauwkering en welomschreven uit te werken. De rechter heeft in dit geoordeeld dat het bestaan van dergelijke nauwkeurig en welomschreven gedragsregels niet kan worden vastgesteld. Evenmin kan worden vastgesteld dat als deze gedragsregels al zouden bestaan, deze aan de teamleden zijn gecommuniceerd.

Hier krijgt NOC NSF dan ook een standje van de rechter. Aangezien NOC NSF bij niet-naleving van deze bepaling vergaande maatregelen mag nemen, had volgens de rechter op dit punt zeker meer zorgvuldigheid mogen worden verwacht van NOC NSF.

Interessant hierbij is dat de rechter vervolgens overweegt dat het enkele feit dat van Gelder zonder toestemming het Olympisch dorp heeft verlaten en alcohol heeft gedronken, dan ook niet als schending van deze bepaling kan worden beschouwd en dat dit enkele feit in redelijkheid niet een maatregel van uitsluiting van deelname zou hebben kunnen rechtvaardigen. Hoewel vervolgens wordt geoordeeld dat een topsporter ook zonder nauwkeurige regels op bepaalde punten behoort te weten en / of te begrijpen wat van hem verwacht mag worden maakt deze overweging wel duidelijk dat NOC NSF met de huidige formulering zich zelfs tijdens de Olympische zomerspelen op glad ijs bevond.

Uiteindelijk oordeelt de rechter dat het laat thuis komen, het (fors) drank nuttigen en het niet verschijnen op de training een niet-naleving van beide eerder genoemde verplichtingen oplevert. Dit vooral omdat het hier gaat om topsport met bijbehorende discipline en strakke en nauwkeurige schema’s van trainingen, voeding, slaap en leefwijze. Het in plaats van naar de training te gaan van 5.00 uur tot 15.00 uur in bed liggen en ‘daar klaarblijkelijk een roes lag uit te slapen’ verdraagt zich niet met het topsportklimaat.

Vrijheid volwassen man?

Door van Gelder werd nog zijdelings aangegeven dat hij zelf goed in staat was te bepalen wat wel en niet kon op dat moment, ruim voor de finale. De rechter oordeelt hierover dat het niet aan van Gelder was om vrijelijk te doen en laten wat hij wilde en te bepalen wat wel en niet nodig en goed was. Dit omdat aan de overeenkomst rechten en verplichtingen zitten. NOC NSF maakt het mogelijk voor van Gelder mogelijk uit te komen op de Olympische Spelen en heeft zich ook jegens hem verplicht het met alle faciliteiten en zorg te omringen om hem daadwerkelijk zo succesvol mogelijk te laten deelnemen. De keerzijde van de medaille is dan ook dat van Gelder volledig, toegewijd en met optimale inzet meewerkt.

Uitsluiting redelijk?

Tot slot diende de rechter de vraag te beantwoorden of NOC NSF de beslissing tot uitsluiting van de Olympische Spelen in redelijkheid heeft kunnen nemen, waarbij mee wordt genomen dat de beslissing van Gelder bijzonder zwaar treft.

Door de rechter is geoordeeld dat sprake was van een niet-naleving van de contractuele verplichtingen en dat deze als ernstig te bestempelen is. Daarnaast zijn de gedragingen en een acceptatie daarvan door NOC NSF ondermijnend voor het moreel van de andere leden van het turnteam en het hele TeamNL. Tot slot speelt voor de rechter mee dat het gebeurde tot een vertrouwensbreuk tussen van Gelder en zijn coach heeft geleid en dat dit aan van Gelder te wijten is. Hierbij valt het op dat de rechter nog expliciet benoemt dat bij het nemen van de beslissing is meegewogen dat van Gelder zelf te kennen gaf niet in te zien dat hij iets verkeerd heeft gedaan..

De rechter concludeert vervolgens dat gezien de omstandigheden niet kan worden gezegd dat de maatregel van uitsluiting in geen verhouding stond met de situatie die door toedoen van van Gelder is ontstaan. Dat het volgens de rechter mogelijk is dat anderen in de gegeven omstandigheden tot een andere afweging en een minder vergaande sanctie waren gekomen dan de betrokkenen van NOC NSF is echter niet de juridische maatstaf, zodat de vordering van van Gelder werd afgewezen.

Conclusie

Gezien de wettelijk bepaalde terughoudende rol van de rechter in dit soort aangelegenheden en de daarbij behorende beperkte toetsing is deze uitspraak niet als verrassend te bestempelen. Wel roept de uitspraak vragen op wat er zou zijn geoordeeld als van Gelder spijt had betuigt of als hij (al dan niet met kater) wel op de training was verschenen? Zouden de vage omschrijvingen uit de overeenkomst van NOC NSF dan wel zijn afgestraft? Maar, net als bij (top)sport geldt ‘wat als….’ ook niet in de rechtspraak!

Lap & Hofmans Advocaten

Hallo, mijn naam is Daan Lap. De websitebouwer van de website Lap en Hofmans. Dit account zal verwijderd worden, wanneer de website live gaat.